SIEĆ REGIONALNYCH OŚRODKÓW DEBATY MIĘDZYNARODOWEJ
24 sierpnia w auli Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej odbyło się seminarium z okazji ustanowionego przez ONZ z inicjatywy polskiej dyplomacji Międzynarodowego Dnia Upamiętniającego Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie, który był obchodzony 22 sierpnia.
Seminarium zostało otwarte przez rektora WSKSiM w Toruniu o. dr Zdzisława Klafkę CssR - wydaje się, że trzecie tysiąclecie to już czas, kiedy człowiek jest na tyle mądry i nauczył się, że wszyscy chcemy żyć w pokoju oraz zrozumieliśmy ile korzyści z tego wynika. Ale okazuje się, że to nieprawda. Wciąż nie uczymy się z historii tragedii krzywdy zadanej drugiemu człowiekowi. (…) Tylko w ubiegłym roku zostało zamordowanych ok 4 tys. chrześcijan i zniszczono blisko 1800 kościołów, co obrazuje skalę problemu, który trzeba nagłaśniać – powiedział.
Głos zabrał również Zastępca Dyrektora Departamentu Dyplomacji Publicznej i Kulturalnej MSZ Andrzej Fąfara – wystawa oraz debata dotyczą bardzo ważnego zagadnienia prześladowań religijnych i etnicznych we współczesnym świecie. To zjawisko często przemilczane jest jednak obecne w wielu zakątkach świata. Czas ku temu aby poruszyć ten temat nie jest przypadkowy, ponieważ dwa dni temu – 22 sierpnia, obchodziliśmy Międzynarodowy Dzień Upamiętniający Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie, którego inicjatorem uchwalenia przez ONZ była Polska wspierana przez grupę państw – przypomniał.
W trakcie seminarium doszło do uroczystego odsłonięcia wystawy “Nasze milczenie jest naszym wstydem. Prześladowania religijne i etniczne we współczesnym świecie”, którą stworzyli członkowie Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu. Inauguracja wystawy związana była z przyjęciem przez Zgromadzenie Ogólne ONZ 28 maja 2019 r. rezolucji ustanawiającej 22 sierpnia Międzynarodowym Dniem Upamiętniającym Ofiary Aktów Przemocy ze względu na Religię lub Wyznanie. Z tą inicjatywą wyszła Polska, a w opracowaniu jej tekstu współuczestniczyła międzyregionalna grupa państw, w której skład weszły: Brazylia, Egipt, Irak, Jordania, Kanada, Nigeria, Pakistan oraz Stany Zjednoczone. Ekspozycja na ośmiu planszach prezentuje prześladowania mniejszości religijnych i etnicznych m.in. w Azji (Irak, Syria, Sri Lanca) i Afryce (Nigeria). W najbliższym czasie planowana jest jej prezentacja w różnych ośrodkach edukacyjno-kulturalnych.
Kolejnym elementem spotkania był wykład koordynatora Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Toruniu dr Jana Wiśniewskiego pt. “Prześladowania religijne we współczesnym świecie: Bliski Wschód, Azja Centralna, Afryka (zarys problematyki)“. W pierwszej części zostały przedstawione XX-wieczne przykłady ludobójstwa – Ormian w Turcji w latach 1915-1917, Wielkiego Głodu na Ukrainie czy Holokaustu Żydów w czasie II wojny światowej. Następnie prelegent omówił wydarzenia bezpośrednio związane z kolejnymi planszami wystawy – m.in. prześladowania chrześcijan i jezydów w Syrii i Iraku oraz mniejszości muzułmańskiej w Birmie.
– Koncentrując się na zamachach terrorystycznych w Europie, zapominamy, że prawdziwe ludobójstwo i represje mają miejsce poza granicami naszego kontynentu. Na Bliskim Wschodzie Państwo Islamskie doprowadziło poprzez egzekucje i represje do tego, że w Iraku zmniejszenia się liczby chrześcijan z 2 mln osób do 250 tys., natomiast jezydów z 600-400 tys. do 60 tys. – podkreślił dr Wiśniewski.
Następnie w problematykę prześladowań religijnych na przykładzie Hiszpanii zagłębili się uczestnicy debaty: ks. prof. dr hab. Piotr Roszak (UMK/Uniwersytet Nawarry w Pampelunie), mgr Jan Wółkowski (UMK) oraz Maria Garcia (Obserwatorium Wolności Religijnej w Madrycie). Maria Garcia przedstawiła wyniki kilkuletniej działalności swojej organizacji w Hiszpanii, gdzie od kilku lat obserwuje się coraz więcej agresywnych zachowań skierowanych głównie przeciwko chrześcijanom.
Wśród aktów agresji wyróżnione zostały m.in. przemoc fizyczna, profanacja miejsc kultu, podważanie miejsca religii w przestrzeni publicznej oraz obrażanie i publiczne naśmiewanie się z wiary. Wśród przeciwników katolicyzmu ponownie popularnością cieszą się hasła z okresów wojny domowej w Hiszpanii z lat 1936-1939, np. “najbardziej oświeca Kościół, który płonie“. Na podstawie badań podjętych przez toruński wydział teologiczny we współpracy z ministerstwem sprawiedliwości ks. prof. Roszak zdefiniował pojęcie christianofobii, będącej procesem rozpoczynającym się od uprzedzeń, prowadzi do dyskryminacji, a finalnie może kończyć się prześladowaniami. Wobec zaangażowania świata nauki w analizowaniu przykładów islamofobii, zasugerował podjęcie interdyscyplinarnych badań mających określić skalę problemu dyskryminacji chrześcijan we współczesnym świecie.
W seminarium udział wzięli m.in. przedstawiciele samorządów, członkowie Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana, pracownicy i wolontariusze Caritas Polska, misjonarze duchowni i świeccy, przedstawiciele środowisk naukowych Wyższej Szkoły Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Kujawsko-Pomorskiej Szkoły Wyższej z Bydgoszczy oraz studenci i uczniowie biorący udział w warsztatach letnich w Toruniu.
Oprac. Szymon Szczęsny
