Dnia 22 kwietnia 1920 roku została podpisana w Warszawie umowa między Rzecząpospolitą Polską a Ukraińską Republiką Ludową, która przeszła do historii jako „Sojusz Piłsudski–Petlura”. Połączyła ona dwa państwa, które walczyły o utrzymanie swojej niepodległości w obliczu najazdu wspólnego wroga ze wschodu - rosyjskich bolszewików. Polska uznała prawo Ukrainy do niezależnego bytu państwowego. Jej zachodnią granicę wyznaczono wzdłuż rzeki Zbrucz i dalej na północ do Prypeci, pozostawiając po polskiej stronie całą Galicję i większą część Wołynia. Oba rządy zobowiązały się nie zawierać żadnych umów międzynarodowych skierowanych przeciwko sobie. Sojusz doprowadził do tego, że po stronie polskiej przeciwko bolszewikom, walczyły oddziały ukraińskie.

Na podstawie sojuszu polsko-ukraińskiego zawartego między Józefem Piłsudskim a Semenem Petlurą w kwietniu 1920 r. sformowano dwie dywizje piechoty, jedną w Brześciu Litewskim (płk. Marka Bezruczki), drugą – w rejonie Kamieńca Podolskiego (płk. Ołeksandra Udowyczenki). Wzięły one udział w ofensywie na Kijów. Po zajęciu znacznych obszarów podczas tych działań nastąpiła organizacja kolejnych formacji. Ukraińcy walczyli lojalnie i dzielnie, a po przerwaniu frontu przez 1 Armię Konną Siemiona Budionnego, większość wycofała się z Polakami, tylko jeden oddział (liczący 1700 żołnierzy) w drugiej połowie sierpnia 1920 roku opuścił bojowe pozycje i na tyłach frontu wywołał antypolskie powstanie, a później został internowany w Czechosłowacji. Oddziały ukraińskie szczególnie zasłużyły się podczas walk w obronie Zamościa przed oddziałami Budionnego. Na początku października 1920 r., w momencie zakończenia działań wojennych i polsko-bolszewickich rokowań o zawieszenie broni w Rydze, siły wschodnich sojuszników Polski liczyły łącznie ponad 40 tysięcy żołnierzy. Było to: blisko 30 tysięcy Ukraińców, 6 tysięcy żołnierzy w grupie gen. Bułak-Bałachowicza, 2 tysiące kozaków i prawie 6 tysięcy żołnierzy 3 Armii Rosyjskiej. Formacje ukraińskie i zgrupowanie gen. Bułak-Bałachowicza walczyły później jeszcze samodzielnie przeciwko bolszewikom, a po niepowodzeniach zostały internowane w Polsce.

W debacie udział brali: dr hab. Zbigniew Karpus, prof. UMK, Dziekan Wydziału Nauk o Polityce i Bezpieczeństwie; oraz dr Jan Wiśniewski, Koordynator RODM Toruń. Moderatorem był dr Bogusław Kosel – koordynator Regionalnego Ośrodka Debaty Międzynarodowej w Białymstoku.

Zapraszamy do obejrzenia!