Akademia Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, Instytut Dziennikarstwa i Nowych Mediów, Biuro Współpracy Międzynarodowej i Międzyuczelnianej oraz Koło Naukowe Medioznawców 21 maja zorganizowały w murach naszej uczelni międzynarodową konferencję zatytułowaną: ,,#creativity Wyzwania nowych mediów”.

Konferencja poruszyła temat, który dotyka zarówno młodych osób, jak i wszystkich użytkowników internetu. Żyjemy w czasach, w których dezinformacja jest wszechobecna, a sztuczna inteligencja z pewnością nie ułatwia dotarcia do prawdy. Jak odnaleźć się w tym świecie? O tym między innymi mogliśmy dowiedzieć się z wypowiedzi ekspertów, wykładowców oraz studentów, którzy podzielili się swoimi badaniami i refleksjami na temat nowych mediów i wyzwań, które stoją przed nami w kontekście ich funkcjonowania.

Konferencję rozpoczęła dr Dorota Żuchowska, prof. AKSiM, która powitała zgromadzonych gości. Jako pierwsza wystąpiła dr Klaudia Rosińska z prelekcją zatytułowaną ,,Dezinformacja w Polsce w roku wyborczym 2023”. Podczas przemówienia przedstawiła piramidę dezinformacji. Wyjaśniała słuchaczom na jakich poziomach działa dezinformacja oraz jakie sztuczki manipulacyjne są używane do szerzenia propagandy. Mogliśmy usłyszeć, jakimi środkami powinniśmy przeciwstawiać się i zwalczać dezinformację szerzącą się współcześnie w mediach.

Następnie wystąpili: prof. Christian Esguerra oraz prof. Felipe Salvosa II z Filipin. Wygłosili oni prelekcję ,,Are Philippine Newsrooms Winning the Disinformation War?”, z której mogliśmy dowiedzieć się, że ponad 50% Filipińczyków nagrywa vlogi, a Facebook jest używany, niestety coraz częściej, jako podstawowe źródło informacji.

Ks. prof. dr hab. Paweł Bortkiewicz przedstawił ,,Eugeniczny charakter Ogólnej Sztucznej Inteligencji”, podkreślając, że obecnie panuje moda na stworzenie nowego człowieka kosztem tradycyjnego, a nowy świat, rzekomo lepszy, niszczy człowieka tu i teraz. Wskazał, że transhumanizm wiąże się z transgresją społeczeństwa.

Następnie wystąpił prof. Néstor Mora Núñez z Hiszpanii z prelekcją ,,Unleashing Creativity in Higher Education: The Role of Artificial Intelligence”. Podkreślił między innymi, że nowe media rozwijają się w znaczącym tempie i musimy kontrolować zachodzące w nich procesy.

Siostra Sara ze Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego wypowiadała się w temacie ,,Medialność ikony – pomoc czy przeszkoda?”. Siostra podjęła próbę wyjaśnienia oraz znalezienia odpowiedniej definicji ikony, której zadaniem jest odesłanie nas do rzeczywistości duchowej.

Następnie dr hab. Wiesława Osińska, prof. UMK, dr inż. Adam Szalach oraz Emilia Pilarz wspólnie podjęli temat ,,Analiza percepcji wizualnej ikon w kontekście podstaw wiedzy teologicznej”. W przedstawionym badaniu została użyta nowoczesna metoda empiryczna, zwana eye trackingiem, aby sprawdzić przebieg percepcji wzrokowej ikon. W tym celu posłużono się znanymi i nieznanymi ikonami.

Dr Liudmyla Kryva z Kijowa poruszyła istotny temat: ,,Wyzwania mediów w czasie wojny rosyjsko-ukraińskiej”. ,,Dzisiaj jest 818 dzień wojny” – uświadomiła słuchaczom. Jak wiemy, media podczas wojny spotykają się z jeszcze większymi wyzwaniami. Muszą walczyć o przetrwanie bez możliwości rozwoju. Prelegentka wspomniała, że niezależne media walczą z presją polityczną oraz cenzurą, a pracownicy redakcji na froncie są zagrożeni. ,,Dziennikarze podejmują ogromne ryzyko, aby zapewnić rzetelność i wolność” – dodała. W czasach tak trudnych jak wojna nawet nie zdajemy sobie sprawy, jaki wysiłek wkładają dziennikarze w swoją pracę.

Dr Hasanin Mohammed Salman z Iraku wystąpił z prelekcją ,,Preparing Digital Media Students for MediaTruth and Challenges”, w której wskazał, w jaki sposób możemy odróżnić prawdę od kłamstwa w dzisiejszym świecie. Podkreślił, że nowe media ciągle się zmieniają, a w internecie łatwo odnaleźć fałszywe informacje, w które ludzie niestety wierzą.

Druga sesja plenarna poświęcona została w całości wystąpieniom studentów. Jako pierwsza wystąpiła Marta Tocka z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu z referatem pt. ,,Szkodliwa działalność muzyczna influencerów – analiza przypadku Agaty Fąk (Fagaty)”. Przedstawiła początki działania influencerki w internecie, które skierowane były do dzieci. Obecnie Fagata swoje działania kieruje do osób dorosłych. Te osoby w wielu przypadkach są nieświadome, że jej obecne działania (między innymi muzyczne) mają negatywny wpływ na ich rozwój i zaburzają postrzeganie świata. Niestety – jak podkreśliła prelegentka – wiele młodych osób bierze z niej przykład.

Następnie wystąpiła Agata Kukawka z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu z referatem pt. ,,WebQuest na lekcji religii jako kreatywne wykorzystanie współczesnych mediów w edukacji”. Wyjaśniła, że pokolenie alfa nastawione jest na multitasking i aby zaangażować je w działania trzeba sprostać ich oczekiwaniom.

Maja Stasyszyn z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu w swoim wystąpieniu podjęła temat ,,Współczesne kino fantasy – postępowe, inkluzywne, różnorodne… ale czy lepsze?”. Zauważyła, że obecnie producenci w kultowych filmach zmieniają m.in. pierwotny kolor skóry bohatera. Podkreśliła, że produkcje filmowe, na przykład ,,Księżniczka i żaba”, wychodzą z założenia, że główna postać ma być grana przez osobę czarnoskórą. ,,Jednak często występuje problem zmuszania czarnoskórych osób do grania ról białych”- zauważyła Maja Stasyszyn. Tym samym zastępowanie kultowych postaci jest brakiem szacunku do autora – dodała.

Marta Oleksy z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu wystąpiła z prelekcją zatytułowaną ,,Narracja transmedialna i rozwój fanowskiej kreatywności”. ,,Początkowo pojęcie fandom odnosiło się do fanów fantastyki”- powiedziała. Fandom ma na celu zrzeszanie fanów, którzy angażują się w rozwijanie danej narracji transmedialnej.

Następnie Adam Frontczak z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu wygłosił referat: ,,Influencerzy jako przewodnicy współczesnych mediów”. Podkreślił fakt, że to, co pokazują celebryci w internecie jest wyreżyserowane. Niestety wiele młodych osób nie zdaje sobie z tego sprawy, a to ma negatywny wpływ na ich zdrowie psychiczne. Często wpadamy w fomo, czyli strach przed ominięciem czegoś. Przez to zjawisko poziom naszej satysfakcji z życia obniża się, kosztem spędzania czasu w wirtualnym świecie.

Alicja Cychowska oraz Piotr Cychowski, rodzeństwo studiujące w Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, wyjaśnili nową formę przekazu w wystąpieniu pt. ,,Podcast jako nowoczesna forma przekazu audiowizualnego”.  Podcasty stały się bardzo powszechne w ostatnich kilkunastu latach i jest to nadal nowa forma przekazu. Początkowo przybierały formę prostej audycji radiowej, jednak z biegiem czasu zmieniły się w zaawansowane formy audiowizualne.

Przemysław Murawski z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu podczas przemówienia ,,Nowe media jako przestrzeń artystycznej eksploracji dla twórców kina eksperymentalnego” poruszył kwestię nowego gatunku desktop documentary. Podkreślił fakt, że współczesne media to pole do odkrywania nowych estetyk i eksploatacji dla twórców kina eksperymentalnego.

Na zakończenie tej części konferencji wystąpiła Emilia Kijewska z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu z referatem pt. ,,Analiza zjawiska sharenting”. Sharenting jest nowym zjawiskiem. Dotyczy ono nowych mediów i publikowanych w nich, głównie przez rodziców, zdjęć dzieci bez zważania na konsekwencje. Podkreśliła, że osoby wstawiające w sieci tego typu fotografie, nie zdają sobie sprawy, jaki to będzie mieć wpływ na ich przyszłość. ,,W internecie nic nie ginie” – mówiła Emilia Kijewska – tym samym przypominając, aby ostrożnie dobierać udostępniane treści.

Kolejna część konferencji złożona była z sesji panelowych. Pierwsza poświęcona została w całości prelekcjom gości z zagranicy (m.in. z Turcji, Iraku, Gruzji oraz Ukrainy), natomiast druga – wystąpieniom wykładowców i studentów z różnych ośrodków akademickich w Polsce.

Tematy prezentowane w części międzynarodowej oscylowały wokół zagadnień politycznych. Studentki z Ukrainy wygłosiły referaty dotyczące wyzwań i roli mediów w konfliktach społeczno-politycznych oraz dezinformacji i propagandy w środkach masowego przekazu w kontekście wojny trwającej w ich ojczyźnie. “Ludzie wierzyli w nierealne informacje oraz nierealistyczne przewidywania, bo było to dla nich konieczne” – wspomniała jedna z nich, opisując proces szerzenia się dezinformacji na początku konfliktu zbrojnego.

Sesję prelegentów polskich otworzył referat „Likwidacja przez Kreml ostatnich niezależnych mediów w Rosji w 2022 r.” dr. Jana Wiśniewskiego, prof. AKSiM . W trakcie swojego wystąpienia prelegent wspomniał m.in. o niewyjaśnionych zgonach dziennikarzy, którzy w tajemniczych okolicznościach mieli np. popełnić samobójstwo.

Następnie głos zabrała dr hab. Hanna Karp, prof. AKSiM – członek KRRiT, odsłaniając, na podstawie relacji byłego opiniotwórcy internetowego, kuluary działalności influencerów w mediach społecznościowych i jej negatywne skutki. Początkowo wyjaśniła, dlaczego młode osoby decydują się budować karierę w internecie. To, co nimi powoduje, to chęć szybkiego wzbogacenia się i naiwność połączona z nieświadomością tego, że “są wykorzystywani przez marki, dając swoją kreatywność”. Prelegentka opowiedziała o zarobkach influencerów i o tym, co wpływa na wysokość tych stawek. Są to ilość kont obserwujących oraz generowanie związanych z nimi zasięgów. Opierając się na doświadczeniu wybranego twórcy, dr Hanna Karp przedstawiła konsekwencje, z którymi zetknął się w związku z publikowaniem treści w mediach oraz kontaktem z deprawującym środowiskiem influencerów. Należały do nich m. in podjęcie próby samobójczej, uzależnienie od narkotyków i zdiagnozowanie choroby dwubiegunowej.

Problem budowania dialogu międzypokoleniowego w mediach poruszył w swoim wystąpieniu Jakub Andrejczyk, student Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Nakreślił zjawisko wzajemnego niezrozumienia przez ludzi młodych i starszych, na co wpływać może, jego zdaniem, dorastanie w innych środowiskach. Przedstawił statystyki zachorowań na depresję i trudności, z jakimi spotykają się seniorzy, próbując korzystać z nośników informacji w internecie. Wymienił propozycje rozwiązań mogących ułatwić im poruszanie się w tej przestrzeni, np. stworzenie aplikacji wyjaśniającej posługiwanie się mediami.

W trakcie ostatniej sesji konferencji poruszony został temat: „Relacja Państwo – Kościół Katolicki w systemie przeciwdziałania przemocy domowej w perspektywie prawnej i medialnej’’ – zaprezentowany przez Dominika Chodkowskiego z Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, a Zofia Dura i Aleksandra Yudo z Akademii Kultury Społecznej i Medialnej wygłosiły referat: „Negatywny a pozytywny wizerunek kobiety w mediach’’. Zagadnieniem omawianym w trakcie ostatniej prelekcji była technika “Motion cupture jako skuteczne narzędzie do produkcji deepfake’ów’’ – przedstawiona przez Krzysztofa Brauera, który podał przykłady użycia tej techniki w grach i filmach („Uncharted’’ i „Avatar’’). Jak wspomniał, pozwoliło to na zrealizowanie zdjęć filmowych w czasie zaledwie dwóch tygodni. Opowiedział również o fotogrametrii, wyjaśniając, że za jej pomocą, poprzez wykonanie serii zdjęć danego obiektu, można odwzorować jego kształt w specjalnie do tego przygotowanej aplikacji.

Na zakończenie słowo do obecnych skierował o. Zdzisław Klafka CSsR, prof. AKSiM – rektor uczelni. Zwrócił uwagę na wyłaniający się z wystąpień nacisk położony na kwestię godności człowieka, wskazując na rolę mediów: „Kościół tak naprawdę bardzo pozytywnie patrzy na świat mediów, ale też przestrzega. […] Media mają służyć rozwojowi człowieka, a nie jego destrukcji’’.

Współorganizatorami tego wydarzenia, obok Akademii Kultury Społecznej i Medialnej w Toruniu, było Koło Medioznawców, Biuro Współpracy Międzynarodowej i Międzyuczelnianej, działające przy AKSiM oraz Regionalny Ośrodek Debaty Międzynarodowej w Toruniu.

Transmisję z tego wydarzenia przeprowadzili studenci AKSiM za pośrednictwem Telewizji TILMA oraz Radia SiM.
Laura Wawrzyniak
Agata Nastula
Zespół prasowy AKSiM